مشکلات اجتماعی خانواده های مراقبت کننده از سالمند ناتوان در شهر کرج

اهداف: یکی از چالش های مهم در جوامع امروز افزایش جمعیت سالمند و در نتیجه آن افزایش ناتوانی است. به همین دلیل مراقبت از این قشر نیز یک امر مهم در سیستم های بهداشتی می باشد. بیشتر مسوولیت مراقبت از سالمند بر عهده اعضای خانواده می باشد. این خانواده ها برای برآوردن نیازهای عضو سالمند با مشکلات عدیده ای مواجه می باشند.هدف از این مطالعه بررسی مشکلات اجتماعی خانواده های دارای سالمند ناتوان مراجعه کننده به درمانگاه های بیمارستان های دولتی شهر کرج در سال 1381 بوده است. مواد و روش ها: پژوهش حاضر یک مطالعه توصیفی همبستگی است. به همین دلیل تعداد 90 خانواده که به مراکز مورد پژوهش مراجعه کرده بودند به روش نمونه گیری در دسترس و مبتنی بر هدف انتخاب گردیدند. ابزار گردآوری داده ها پرسش نامه بود که با حضور پژوهشگر در منازل واحدهای مورد پژوهش و مصاحبه با تمام اعضای خانواده ها تکمیل گردید. یافته ها: پس از تجزیه وتحلیل داده ها نتایج حاصله از این پژوهش نشان داد که میانگین سن سالمندان بیمار 77 سال بود که اکثرا به علت بیماری های قلبی- عروقی به بیمارستان مراجعه کرده بودند. همچنین میانگین امتیاز استقلال سالمندان در انجام فعالیت های روزانه 46 بود. یعنی سالمندان بیمار در این پژوهش در انجام فعالیت های روزانه زندگی، وابستگی نسبی داشتند. به طور کلی زنان روزانه بیشترین کمک جسمانی، عاطفی، اجتماعی را به سالمندان ارائه می دهند. اکثر خانواده ها، مشکلات در ارتباطات خارجی را در حد متوسط تا زیاد، مشکلات در گذراندن اوقات فراغت را در حد متوسط تا زیاد و مشکلات اقتصادی را نیز در حد متوسط تا زیاد بیان کرده و تنها درصد کمی از آن ها دارای مشکلات در حد کم بوده اند. در مورد مشکلات اشتغال به کار، یافته ها نشان داد که کلیه زنان مشکلاتشان را در حد زیاد تا متوسط و اکثر مردان مشکلاتشان را در حد متوسط تا کم بیان کرده اند. نتایج پژوهش نشان داد که به طور کلی مشکلات اجتماعی زنان بیش از مردان می باشد. همچنین با افزایش سن سالمند، افزایش وابستگی سالمند در انجام فعالیت های روزانه، افزایش اختلال ذهنی سالمند و افزایش مدت زمان کمک جسمانی با سالمند، مشکلات اجتماعی خانواده های دارای سالمند بیمار افزایش خواهد یافت. نتیجه گیری: نتایج این مطالعه بیانگر این نکته است که با توجه به افزایش جمعیت سالمند و افزایش امید به زندگی در جامعه ما، باید هر چه سریع تر به طراحی و اجرای برنامه های حمایتی برای سالمندان و خانواده هایشان بپردازیم. در صورت تداوم مراقبت از سالمندان وابسته و عدم حمایت دولت از این خانواده ها، امکان خستگی و افزایش بار مسئولیت در این خانواده ها وجود دارد که این مساله منجر به سوء رفتار با فرد سالمند می گردد. علی رغم وجود مشکلات ذکر شده در این خانواده ها، می توان با حمایت از آنان به خصوص زنان، از افزایش اختلال در روابط اعضای خانواده ها با سالمندان و فعالیت های اجتماعی شان و فرستادن سالمندان به سرای سالمندان جلوگیری نمود.